Dental Travma Türleri
Diş Kırığı
Mine, dentin veya pulpa içeren kırıklar
Acil%30
Avülsiyon (Diş Çıkması)
Dişin tamamen soketinden çıkması
Çok Acil%15
Lüksasyon
Dişin yerinden oynaması/kayması
Acil%25
İntrüzyon
Dişin kemik içine gömülmesi
Çok Acil%10
Acil Durum Adımları
1
Sakin Kalın
HemenPanik yapmayın, durumu değerlendirin
2
Kanama Kontrolü
1-2 dkTemiz bez ile kanama durdurulması
3
Diş Bulma (Avülsiyon)
HemenÇıkan dişi hemen bulun ve dokunmayın
4
Uygun Saklama
5 dk içindeSüt, tuzlu su veya hasta ağzında saklayın
5
Acil Başvuru
30 dk içindeEn yakın diş hekimine acil başvuru
Tedavi Seçenekleri
| Travma Türü | Belirtiler | Tedavi | Prognoz | Süre |
|---|---|---|---|---|
| Mine Kırığı | Keskin kenar, hafif hassasiyet | Polisajlama, kompozit restorasyonu | Mükemmel | Tek seans |
| Dentin Kırığı | Orta hassasiyet, renk değişimi | Kompozit dolgu, vitalite korunması | Çok iyi | 1-2 seans |
| Pulpa Maruziyeti | Şiddetli ağrı, kanama | Pulpa kaplama/kanal tedavisi | İyi-Orta | 2-3 seans |
| Kök Kırığı | Mobility, ağrı | Splintleme, takip | Değişken | 3-6 ay |
| Avülsiyon | Diş yok, boş soket | Reimplantasyon, splint | Değişken | 30 dk kritik |
Zamanın Önemi
Avülsiyon
Altın Zaman
30 dakika
Kabul Edilebilir
2 saat
Kötü Prognoz
>24 saat
Saklama
Süt, HBSS, tuzlu su
Pulpa Maruziyeti
Altın Zaman
2 saat
Kabul Edilebilir
24 saat
Kötü Prognoz
>48 saat
Saklama
Nem kontrolü
Lüksasyon
Altın Zaman
4 saat
Kabul Edilebilir
12 saat
Kötü Prognoz
>24 saat
Saklama
Pozisyon korunması
Potansiyel Komplikasyonlar
Pulpa Nekrozu
%20-60Zaman: 3-6 ay
Belirtiler: Renk değişimi, ağrı, şişlik
Tedavi: Kanal tedavisi
Kök Rezorpsiyonu
%10-30Zaman: 6-12 ay
Belirtiler: Kısalma, mobilite
Tedavi: Kalsiyum hidroksit
Ankiloz
%5-15Zaman: 2-5 yıl
Belirtiler: Metalik ses, hareket yok
Tedavi: Dekoronasyon
Enfeksiyon
%15-25Zaman: 1-4 hafta
Belirtiler: Ağrı, şişlik, ateş
Tedavi: Antibiyotik, drenaj
Takip Programı
1 Hafta
Ağrı kontrolü
Splint kontrolü
Enfeksiyon belirtileri
Mobility
1 Ay
Vitalite testi
Perküsyon
Röntgen kontrolü
Mobility değerlendirmesi
3 Ay
Pulpa canlılık
Kök gelişimi
Rezorpsiyon bulguları
PAI kontrolü
6 Ay
Uzun dönem başarı
Komplikasyon taraması
Estetik değerlendirme
Fonksiyon
1 Yıl+
Yıllık kontroller
Rezorpsiyon takibi
Pulpa obliterasyonu
Kök tamamlanması
Travmadan Korunma
Spor aktivitelerinde ağız koruyucu kullanımı
Sert yiyecekleri dişle kırmaktan kaçınma
Emniyet kemeri kullanımı
Çocuklarda güvenlik önlemleri
Bisiklet kask kullanımı
Ev güvenliği önlemleri
Diş gıcırdatma kontrolü
Düzenli diş kontrolleri
Sık Sorulan Sorular
Kritik Zaman Aralıkları
Avülsiyon:
30 dakika altın zaman
Pulpa maruziyeti:
2 saat kritik
Lüksasyon:
4 saat içinde